آینده پژوهی مناسبات ایالات متحده آمریکا و هند

نظام بین الملل پس از جنگ سرد به خصوص در سالهای اخیر دستخوش تحولات عمده ای شده است. یکی از این تحولات جابجایی قدرت از غرب به شرق می باشد. در این خصوص نظرات و تحلیل های متفاوتی از سوی نظریه پردازان ارائه شده است. تقسیم قدرتی که پس از جنگ جهانی دوم بر جهان چیره شد، دیگر به گذشته تعلق ندارد. هر چند که آمریکا در سالهای اینده، قدرتمندترین کشور در جهان باقی خواهد ماند، اما قدرت نسبی آمریکا حتی در حوزه نظامی هم کاهش یافته و این کشور روز بروز ضعیف تر خواهد شد. در نظم نوین جهانی که در آینده چند قطبی خواهد بود، آمریکا در کنار قدرتهایی نظیر چین و هند در راس هرم قرار گرفته و بر سر توسعه قدرت با هم رقابت خواهند کرد. در خصوص جابجایی یا چرخش قدرت جهان یا انتقال مرکز ثقل قدرت جهانی بحث های متفاوتی ارائه شده است. برخی این اتفاق را در آینده نزدیک پیش بینی می کنند و برخی با تاکید بر دلایلی این مساله را به زودی محقق نمی دانند. مناسبات هند و آمریکا در مقاطع مختلف زمانی نوسان هایی داشته است. هند در دوران جنگ سرد متحد اتحاد شوروی به حساب می آمده و مناسبات دوستانه ای با بلوک شرق بر قرار کرده بود. بخصوص در دوره حکومت ایندیرا گاندی نخست وزیر سابق هند و رئیس حزب کنگره مناسبات روابط هند و اتحاد شوروی تا آن جا پیش رفت که در سال ???? پیمان همکاری امضا کردند. با این حال یک واقعیت را در سیاست خارجی هند، به ویژه در ارتباط منابع اصلی قدرت بین الملل نباید از یاد برد. آن واقعیت این است که هند همواره به نوعی توازن در مناسبات خارجی خود گرایش داشته است و به همین دلیل تقریباً با همه منابع مهم قدرت در دنیا ارتباط معقولی برقرار کرده است. این سیاست هند در راستای منافع ملی این کشور تصور شده و قطع نظر از حکومت های حزبی پیگیری شده است. واقعیت آن است که در پی تحول در قطب بندی قدرت جهانی، هند ناچار به بازنگری هایی در مناسبات خارجی خود شده است و اکنون مناسبات گسترده ای را با غرب و آمریکا ایجاد کرده است. بررسی آینده روابط دو کشورو چشم انداز مناسبات ایالات متحده آمریکا و هند موضوع بررسی رساله حاضر است.